Jeżeli szukacie przewodnika po Dubaju lub Emiratach to są trzy, w których maczałam swoje palce. Wszystkie wydane przez nasze rodzime wydawnictwo Pascal.

Mam nadzieję, że będą pomocne 🙂

Indonezja 🙂 Kocham ten kraj! Po około 4 godzinach snu trzeba było wstać. Zmęczeni byliśmy okrutnie po około 20 godzinach w podróży. Ale cóż tak to sobie zaplanowaliśmy. Z drugiej strony obudzić się z takim widokiem… Bezcenne!

Po drodze spotkaliśmy ogromne stado krów.

Widoki zapierały dech w piersiach.

Trochę stresu było z przesiadka na Bali, gdyż na bagaże czekaliśmy całą wieczność. W związku z tym, jak już je dostaliśmy, to biegliśmy na terminal krajowy, a to spory kawałek. Na szczęście mają wózki więc nie musieliśmy targać tych toreb. Dotarliśmy na odprawę w ostatniej chwili.

Z lotniska Praya na Lombok do Senaru czekały nas jeszcze 2 godziny autem. Do hotelu dotarliśmy koło północy, kolacja, kąpiel, małe przepakowanie i spać, a budzik zadzwonił o 5.20.

Trek zaczęliśmy około 8.00 z wioseczki Sembulan. Plan na dziś to dotarcie na brzeg krateru (około 2600m) na nocleg.

Szczerze nie sądziłam, że będzie tak ciężko! Bardzo długie strome podejście od POS2 na brzeg krateru (zmiana wysokości o około 1100 m). Te 4 godziny snu i zmęczenie podróżą na pewno miało tutaj również ogromne znaczenie. A dodatkowo pogoda zmieniająca się cały czas – gorąco i słońce, za chwilę schodzące chmury, mgła i uczucie strasznego chłodu, deszcz i tak na zmianę. W międzyczasie mieliśmy postój około 3,5 godziny – raz bo strasznie lało, a potem na obiad. Na miejsce obozowania dotarłam około 16.00. Paweł przyszedł 2 godzin później, szczerze zaczęłam już się martwić o niego, bo słabo się czuł cały dzień. Najprawdopodobniej zatruł się czymś podczas podróży.

Takie zadaszenie zrobiła nasza ekipa kiedy zaczęło padać, a zrobiliśmy przerwę na obiad.

A z takim widoczkiem ten obiad pałaszowaliśmy 🙂

Jak się dobrze przyjrzycie zobaczycie Pawła

Jeżeli chodzi o obiad to był pyszny! Panowie przygotowali dla nas smażone tofu, tempeh i warzywa. Paweł dostał tez kuraka. A na deser owocki. Kolacja też była wyborna!

Gdzieś w połowie drogi wisi taki znak 🙂

Na brzegu krateru zalegała mgła co jeszcze potęgowało uczucie zimna.

Chmury przychodziły i odchodziły.

Trochę jak w Silent Hill 😉

Tutaj widać portera. Noszą swój ładunek na kiju w koszach. A dodatkowo większość z nich idzie na bosaka. Kiedy zapytałam się jednego z naszych czemu powiedział, że urodziła się boso to i chodzi boso 🙂

Patrząc tam na górę myślałam, miałam nadzieję, że to już punkt docelowy. Myliłam się i to bardzo. Do brzegu krateru było jeszcze około godziny wspinaczki.

Czekam na Pawła 🙂 Zimno paskudnie, mam na sobie chyba z 5 warstw 🙂

W końcu dotarł! Wyszłam mu na przeciw z kubkiem gorącej herbaty.

To był ciężki dzień. Następnym razem jednak zrobimy sobie dzień odpoczynku po podróży i trekiem. Nie był to dobry pomysł aby zaczynać od razu. Dodatkowo Paweł przed wycieczką był chory i brał antybiotyk, a jeszcze się zatruł po drodze.

Obozowisko 🙂 Ten żółty to nasz.

Wesołych, pogodnych i spokojnych świąt 🙂

Bez kłótni i rozmów o polityce, za to z kolęda na ustach!

Przepraszam, ze dopiero dziś, ale zapracowana ostatnio jestem. A wczoraj cały dzień pierogi lepiłam 🙂

Buziaki Czytacze!

Postanowiliśmy wyrwać się na chwilę z Dubaju. Wybraliśmy Indonezję i kolejny wulkan. Padło na Lombok i wulkan Rinjani. Dobrą wiadomością jest, że obecnie wiza do Indonezji na 30 dni jest z darmo. Jeżeli ktoś chce tu zostać dłużej musi ubiegać się o wizę na wjeździe – kosztuje ona dalej 35USD.

Kilka faktów na temat góry/wulkanu Rinjani.

• Wspinamy się na szczyt, czyli na 3726m, a noc przed zdobywaniem go śpimy na wysokości 2600m na brzegu krateru. Od razu napiszę jest zimno!

• Jak już napisałam powyżej Rinjani znajduje się na wyspie Lombok (ciekawostka – lombok w bahasa indonesia oznacza chili). Łatwo się tutaj dostać z pobliskiej Bali, gdzie lata wielu międzynarodowych przewoźników. Z Bali na Lombok możemy dostać się samolotem lub promem.

• Rinjani wznosi się na wysokość 3726 m nad poziomem morza i jest drugim co do wielkości wulkanem Indonezji. Najwyższy znajduje się na Sumatrze i nazywa Kerinci, ma 3805 m (trzeba będzie się kiedyś na niego też wdrapać!).

• Najbliższe miasteczka (z których zaczyna się trekk) to Senaru i Sembulan. Zazwyczaj zaczyna się w Sembulan, które znajduje się na 1100 m, a kończy w Senaru (600m). Choć są trasy, które wiodą w odwrotnym kierunku. Moim zdaniem warto wybrać tą, która zaczyna się w Sembulan.

• Jeżeli chodzi o czas to można wybrać z kilku opcji: 2 dni z jednym noclegiem – tyle trzeba najmniej aby zdobyć szczyt. Im dłuższą opcję wybierzemy tym więcej zobaczymy!

• Jeżeli ktoś z Was chciałby się wspiąć na Rinjani to polecam, ale od razu mówię nie jest to kaszka z mleczkiem. Trzeba być sprawnym fizycznie, mieć dość dobrą kondycję i wytrzymałość oraz być zawziętym! Daje wiele satysfakcji, ale jest okupione wysiłkiem i to dość sporym.

Napiszę Wam tutaj:

• którą firmę wybraliśmy
• na jakie napiwki się zdecydowaliśmy
• co moim zdaniem należy ze sobą zabrać
• czego się spodziewać podczas wycieczki
• kiedy się wybrać

Dość długo zastanawialiśmy się, z którą firmą się wybrać na Rinjani. Jest ich bardzo dużo, opinii w internecie również jest cała masa. W końcu postanowiliśmy wybrać firmę, której właścicielem jest były przewodnik, a mianowicie Syam Trekker (www.syamtrekker.com; syamtrekker@gmail.com; Syam +6281933171455; Resi +6281907278239). Przemiły właściciel, jeżeli trzeba, dopasuje do Waszych potrzeb całą imprezę.

W związku z tym, że w naszym terminie nie było innych chętnych, wybraliśmy pakiet prywatny. Przydzielono nam przewodnika i trzech porterów. Kosztowało nas to 560USD za pakiet 3 dni/2 noce. W cenie było odebranie nas z lotniska, nocleg w hotelu w Senaru przed ruszeniem na trek, sprzęt, pełne wyżywienie, przewodnik i porterzy oraz odwiezienie nas w wybrane miejsce – w naszym wypadku była to łódka na wyspę Gili, Syam zakupił dla nas bilety na speed boat, więc dopłynęliśmy do celu w 10 min.

Jestem absolutnie zachwycona tym jak nami się zajęto. Panowie otoczyli nas opieką, a posiłki, które dla nas przygotowywali były wyśmienite, choć za duże. Jako, że nie jem mięsa zadbano również o to abym i ja była zadowolona. A smażone banany Moona były przepyszne!!!

Namiot, materace, śpiwory – wszystko pierwsza klasa. Nasz przewodnik Moon był bardzo pomocny, ale też wiedział kiedy ma się wycofać. Ja jestem dość samotnym ‘górochodzaczem’ – jak jest trudno to zamykam się w sobie i nie lubię jak ktoś idzie za mną, więc zostawiał mnie samej sobie i obserwował z dystansu czy czegoś mi nie potrzeba. Zaskakiwał natomiast w odpowiednim momencie czekoladą lub ciastkami 😉

Wybierając firmę upewnijcie się co dokładnie jest w pakiecie. Najlepiej wysłać milion maili i ustalić wszystko – czy nie ma żadnych ukrytych kosztów, ile wody dziennie jest przewidziane na uczestnika, czy firma ma ubezpieczenie itd. Nam się to nie przydarzyło i wybrana przez nas firma okazała się super, ale podobno inne czasem lubią troszkę oszukiwać.

Napiwki jak wiadomo są sprawą, o której każdy z nas decyduje sam. Ja mogę powiedzieć jak my postanowiliśmy ‘wynagrodzić’ naszą grupę 🙂 Przewodnikowi podarowaliśmy 300000 IDR, porterom po 200000 IDR. Nie wiem czy to dużo, czy mało – nam wydało się odpowiednio.

Co zabrać ze sobą. Jeżeli jesteście zmarzluchami to na pewno ciepłe ubrania. Kiedy zaczyna się trek jest ciepło i bardzo przyjemnie, ale już na brzegu wulkanu, gdzie się śpi, temperatura spada do około 10 stopni! A może i niżej. W nocy było mi chłodno, na pewno trzeba mieć ciepłą piżamę lub spać w ubraniach. Ja spałam w spodniach, grubych skarpetach, termoaktywnej koszulce z długim rękawem, polarze (dość grubym) i czapce. Nawet Paweł, który jest gorący chłopak spał ubrany. Śpiwory były cieplutkie, ale noc bardzo zimna.

Na pewno polecam kije do chodzenia, szczególnie w czasie zdobywania szczytu bardzo się przydają. Wiele firm je wypożycza, warto zwrócić uwagę czy mają to w ofercie! Oraz buty – dobre wysokie buty górskie bardzo ułatwiają sprawę. Można wejść w krótkich, ale w związku z tym, iż brnie się przez pył wulkaniczny, dużo wygodniej wchodzi się w wysokich butach. Jeżeli ktoś ma stuptuty to może zastanowić się nad ich wzięciem.

Kolejna rzecz, polecam rękawiczki i wiatroodporne ubrania. Na szczecie temperatura potrafi spaść do około 0, a wiatr jeszcze potęguje odczuwanie zimna.

Czego się spodziewać? Na pewno tego, że nie będzie łatwo! Przede wszystkim jest to już taka wysokość przy której może wystąpić choroba wysokościowa. Podczas zdobywania szczytu można doświadczyć spłyconego, przyspieszonego oddechu, czy szybszego męczenia się. Jest to bardzo osobnicze, niektórzy nie doświadczą niczego, innym będzie to doskwierać. Droga na szczyt jest trudna, gdyż idzie się w głębokim piachu/pyle wulkanicznym – robisz dwa kroki do przodu i zsuwasz się jeden! Ścieżka jest wąska i dość niebezpieczna – nie polecam osobom z lękiem przestrzeni.

Kiedy się wybrać? My byliśmy pod koniec października, czyli w porze suchej. Co wcale nie oznacza, że padać nie będzie, gdyż padało. Pora sucha przypada od kwietnia do listopada i to jest właśnie czas na tą wycieczkę. W porze deszczowej większość z firm oferujących zdobywanie Rinjani zawiesza działalność.

Mały teaser co będzie już niebawem 🙂

Dwie wyspy, dwa zupełnie inne światy, ale dwa absolutnie piękne 🙂

Moi drodzy ‘czytacze’ przepraszam serdecznie za brak nowych postów. Obiecuję poprawę, ale jeszcze trochę musicie poczekać 🙁 Uczę się i niestety na nic innego czasu nie starcza mi 🙁 Ale za to pomysły na posty mam 🙂 Jak tylko skończę mój mały projekt, wrócę do Was. Data końcowa i mam nadzieję ostateczna to 18 listopada.

Napiszę kolejne posty o Wietnamie, a dokładniej o naszym pobycie w Ho Chi Minh City (Sajgon). Oprócz tego zdam relację z wycieczki na Lombok, która nadchodzi wielkimi krokami i już się nie mogę doczekać. No i zaraz po 18.11 lecę odwiedzić przyjaciół na Wyspie Mann – tyłek mi tam zmarznie niemiłosiernie, ale stęskniłam się za nimi strasznie!

Przepraszam raz jeszcze i proszę uzbrójcie się w cierpliwość.

Nadszedł kolejny Eid Al Adha czyli święto ofiarowania. Tym razem przypadają aż trzy wolne dni z tej okazji, a dzieciom zrobili wolny cały tydzień. W związku z tym Dubaj zalany jest przyjezdnymi z krajów ościennych, ale ja na szczęście wysyłam 🙂

Drugiego dnia skuterowego zwiedzania pojechaliśmy na południe. Można tam zobaczyć m.in. Coconut Tree Prison, zwane również Phu Quoc Prison (więzienie), ale tam nie pojechaliśmy. Nie byliśmy w humorze. Pojechaliśmy na samo południe do miasteczka An Thoi, choć może miasteczko to za dużo powiedziane. Dalej na południe od wyspy znajduje się jeszcze kilka wysepek. Obecnie w budowie jest kolejka linowa, która będzie na nie prowadzić. Jednego wieczora w barze spotkaliśmy Austriaka, który pracuje przy jej budowie. Nie pamiętam niestety ani jego imienia, ani firmy. Jeżeli chodzi o firmę to jest to jedna z tych co wybudowała większość kolejek linowych obsługujących austriackie stoki 🙂

Droga z Duong Dong do An Thoi to dwupasmowa autostrada!

Pogoda znowu nam dopisała!

Udaliśmy się również do wodospadów Suoi Tranh o których pisały przewodniki. Sam wodospad nie za wielki, ale całkiem ładny. Dookoła niego zrobiono park z posągami/figurami zwierząt często dość bezsensownych, bo nie mieszkających tutaj. Jak na przykład ten bawół poniżej.

Czemu koale?

Roślinność w parku piękna! Ale w sumie tak samo piękna jest na całej wyspie!

Kolejne zwierzaczki ciut bez sensu 🙂

Tutaj, tak samo jak w Tajlandii, wodospady są popularnym miejscem kąpieli i rodzinnych pikników.

To sam szczyt wodospadu.

I żeby nie było doszliśmy tam 🙂

Droga na południe…

Uwielbiam te ich chude domy!

Śmieszne są 🙂

Kolejna farma pieprzowa. Jest ich tu sporo.

Miasteczko An Thoi. Dowiedzieliśmy się, że zaczynają tam produkować własne, lokalne piwo, ale nie mieliśmy okazji spróbować. Miła mieścinka.

Marynarze

I jeszcze jeden tylko w innym mundurku.

Po wizycie w miasteczku pojechaliśmy na plażę Bai Sao. Piękne miejsce, palmy zaraz przy plaży i biały piasek. Jak z pocztówki.

Oczywiście okupowana była, co mnie wcale nie dziwi.

Ten piesek odprowadzał mnie przez dłuży czas 🙂 Z jednej strony trochę się bał, a z drugiej widać było, że chce się bawić. Młodziak 🙂

Plaża jak z obrazka. Ta akurat należny do restauracji Paradiso. Jeżeli się zje coś w restauracji to z plaży można korzystać za darmo. Są jak widać leżaki, parasole oraz prysznice. Restauracja serwuje dobre owoce morza i ryby w dość przystępnych cenach. Jedzenie było bardzo smaczne.

Głupek próbował mi palec do nosa wsadzić 😛

Mała wioseczka w drodze powrotnej.

Spędziliśmy na wyspie tylko kilka dni, ale wypoczęliśmy bardzo! Polecam Phu Quoc! Masa miejsc gdzie dobrze się zje, bary, puby, wszystko czego dusza zapragnie. A do tego piękna przyroda i super morze! Nie wiem jak z nurkowaniem, ale podobno też jest co oglądać pod wodą – trzeba tylko przyjechać w odpowiedniej porze roku.

Jeszcze ostatni rzut oka na wyspę z okna samolotu… myślę, że jeszcze kiedyś tam wrócimy.

Jak już wspominałam w poprzednim poście Phu Quoc nie jest ogromną wyspą 🙂 Ma tylko ok. 30 km długości i 19 km szerokości. Można więc ją swobodnie objechać nawet na rowerze. My wypożyczyliśmy sobie skuter ze względu na pogodę i na to, że przez ulewne deszcze część dróg zmienia się w rzeczki i łatwiej je pokonać motorkiem niż na rowerze.

Kilka przydatnych informacji:

• koszt wypożyczenia skutera to 150000 – 200000 dongów na dzień (25-35 zł),
• warto mieć ze sobą międzynarodowe prawo jazdy w razie kontroli przez policje (nas co prawda nikt nie zatrzymał, ba chyba nawet nie widziałam policji!),
• jazda w kasku jest obowiązkowa, razem ze skuterem otrzymacie też kask; jeżeli nie upomnijcie się o niego!
• ograniczenie prędkości w mieście (dla wszystkich pojazdów) to 40km/h, poza miastem 60km/h dla skuterów i 80km/h dla aut,
• nie wolno jeździć na podwójnym gazie ale to chyba nie jest zaskoczeniem!

Wiele dróg na wyspie jest utwardzonych i bardzo dobrze przygotowanych, ale część jeszcze jest zwykła gruntowa i ta w czasie monsunu bywa trudna do przejechania. Tworzą się ogromne i często głębokie kałuże – warto uważać przejeżdżając przez nie!

Pierwsza część będzie obrazować naszą wycieczkę na północ od Duang Dong.

Większość dróg wygląda jednak tak.

Tutaj tylko drobne kałuże, tam gdzie było bardziej nieprzejezdnie musiałam trzymać się obiema rękami aby nie spaść ze skutera 🙂 Zdjęć nie ma w związku z tym.

Lubię małe miasteczka i ich wolne życie.

Również zaglądać na podwórka 🙂

Na mapie jaką znaleźliśmy w Buddy Cafe była informacja o ścieżce krajobrazowej przez las (Forest Walk). Oczywiście nas to skusiło i pojechaliśmy. Nie wiem do końca czy trafiliśmy w odpowiednie miejsce, bo nie było oznaczeń 🙂 Znaleźliśmy piękną ścieżkę prowadzącą w głąb lasu i wybraliśmy się nią na spacer.

Nawet jeżeli to nie była oznaczona na mapie ścieżka to spacer był przemiły. Udało nam się zobaczyć czarne małpki skaczące między koronami drzew. Podobno żyją tutaj też małpiatki z rodziny lorisowatych, ale że to płochliwe zwierzaczki, tych nie udało nam się dostrzec w gęstwinie.

Paweł obserwuje małpy.

Zostawiłam po sobie znak 🙂

Takich piękności było pełno w lesie. Niestety nie wiem co to. Może ktoś z Was wie?

Na całej wyspie znajdują się dziesiątki farm pieprzowych.

Shot with DxO ONE

Trochę prowadził Paweł, a trochę ja 🙂

Wyspa ma trochę ciekawie wyglądających górek. Może nie najwyższych, bo ok. 600 m, ale do mnie wołają 🙂 Tylko porośnięte gęsto są.

Kolejna pieprzowa farma.

Trafiliśmy też na organiczną pszczelą farmę. Super atrakcja także dla rodzin z dzieciakami. Oprócz pszczółek i uli można zobaczyć różne rośliny. Nie wiedziałam, że duriany rosną na drzewach i to takich dość rachitycznych.

Na farmie można zamówić sobie kawę, herbatę lub różnego rodzaju soki z dodatkiem miodu. Ja wybrałam napar z imbiru i trawy cytrynowej. A Paweł kawę z dripa – jest to najbardziej popularny sposób parzenia kawy w Wietnamie.

Pojęcia nie mam czemu napisali na miodzie – słodki jak miód – ale cóż mogło to być złe tłumaczenie 🙂 Miodek pyszny wielokwiatowy z subtelną nutką duriana. Kupiliśmy oczywiście litr miodu – za ‘oszałamiającą’ cenę 24 zł!!!

A poniżej durian – dla niezorientowanych – owoc, który ma dość dziwną maślaną konsystencję, moim zdaniem jest smaczny, aczkolwiek niezbyt pięknie pachnie. Choć to chyba raczej niedomówienie – śmierdzi!!!

Ten dzień zwiedzania zakończyliśmy na farmie pszczół, bo zaczęło się ściemniać.

Niebawem kolejna opowieść z malowniczej wyspy Phu Quoc.

Znowu wylądowaliśmy w Wietnamie i znowu na tydzień tylko. Jeżeli szukacie info o wizach to jest w poście z przed mniej więcej roku – nic się nie zmieniło w tych kwestiach. Tym razem postanowiliśmy się polenić, poczytać książki i popływać w morzu lub basenie. Nie do końca się udało 😉 Bo zaraz zaczęły nas stopy swędzieć, no i oczywiście trzeba sprawdzić co dzieje się na końcu tej czy innej drogi 🙂

Pierwszy poranek po przylocie, na urokliwą wyspę Phu Quoc, powitał nas deszczem. Ale, że to pora deszczowa i monsun szaleje nie bardzo nas to zaskoczyło. Byliśmy przygotowani, że może padać cały tydzień. Przygotowaliśmy się na to i przyjechaliśmy z zapasem książek i filmów.

Lało naprawdę konkretnie! Ale nam to wcale nie przeszkadzało, miło czasem zmoknąć… Szczególnie, że temperatura była bardzo przyjemna 🙂

Po śniadaniu udaliśmy się na spacer do miasteczka Duong Dong. Jest to największe miasto na wyspie. Mała, senna mieścinka.

Kilka razy złapała nas jeszcze ulewa, ale każda była troszkę słabsza niż poprzednia i jakby mniej zawzięta.

Aż w końcu zaczęło wychylać się zza chmur słońce. I deszcz w końcu odpuścił, a chmury powędrowały sobie precz.

Trochę zaśmiecony porcik 🙁

Wieczorkiem poszliśmy na targ nocny. We wszystkich azjatyckich krajach są one bardzo popularne. Pierwsza część była ubraniowo, biżuteryjna itd, dalej zaczynała się część z różnej maści jedzeniem.

Część jedzeniowa – początek 🙂 Ryby i owoce morza każdej maści. Co byście chcieli to znajdziecie.

Masa akwariów z żywymi stworzonkami… smutne to…

Tubylcy siedzą i wcinają.

Kolorowe ślimaki

i inne różnej maści żyjątka

i znowu kolorowe ślimaki.

A takiego kolegę spotkaliśmy po drodze do domu na chodniku.

A to już następny dzień z pięknym słońcem od samego rana! Piękne propagandowe plakaty w Wietnamie to norma.

Tutaj na wyspie też najdziemy pokolonialne budynki i to zachowane w całkiem niezłym stanie.

Plaża Long Beach, która ciągnie się przez całe miasteczko. Leżą przy niej 5 gwiazdkowe resorty oraz backpakerskie hostele.

A taki oto malunek wisi na jednym z domów stojących przy głównej drodze miasteczka. Bardzo mi się spodobał i postanowiłam się nim podzielić.

Piękne plątaniny przewodów elektrycznych. Uwielbiam to w Azji 🙂

Trafiliśmy tutaj poza sezonem, a i tak była tu masa turystów, faktem jest, że głównie Wietnamczyków. Sezon przypada to od listopada do kwietnia i podobno wtedy miasteczko tętni życiem. W miasteczku znajdziecie całą masę restauracyjek, kawiarenek, barów a nawet irlandzki bar o nazwie Rabbit Hole 🙂 Prowadzi go młoda Wietnamka wraz ze swoim irlandzkim narzeczonym. Można u nich napić się dobrego piwa lub irlandzkiej whisky (oczywiście szkocką też mają, a wielbiciele burbona znajdą też swój ulubiony bursztynowy płyn), pograć w lotki, bilarda i gry planszowe. Trafiliśmy tam drugiego wieczoru i każdego następnego jaki spędziliśmy na wyspie – przemili ludzie 🙂 Do baru łatwo trafić bo mieści się przy głównej drodze, mniej więcej na przeciwko sklepu Co-op.

Z żarełkodajni polecamy Rory’s Beach Bar – ten z kolei mieści się przy plaży, można tu dobrze zjeść, jak również napić się drinka siedząc na leżaczku na plaży. Bar prowadzi Australijczyk. Kolejne miejsce gdzie warto zjeść jest Chez Carole – tutaj mają czasem muzykę na żywo do kotleta 🙂 Dobre jedzenie dają też w Crab House Restaurant, tylko dość drogo u nich.

Jeżeli mielibyście ochotę na dobrą kawę, deser lub drinka z parasolką polecam Buddy Ice Cream & Info Cafe – tutaj też znajdziecie mapki i przewodniki po wyspie.